Begin augustus heb ik mij en mijn lieve Sas getrakteerd op een weekje Hessen, midden in het land van de gebroeders Grimm. We sliepen in het echte kasteel van Doornroosje bij Sababurg en (ver)dwaalden overdag door de sprookjesbossen van het Reinhardswald. Twee dagen hadden we ingeruimd voor een bezoek aan de dertiende Documenta in Kassel. Dit evenement is sinds 1955 de belangrijkste tentoonstelling van actuele beeldende kunst in de wereld. De tentoonstelling vindt eens in de vijf jaar plaats en duurt precies honderd dagen en strekt zich uit over de hele stad. Als storyteller werd ik heel blij van de tot de verbeelding sprekende oplossingen om een verhaal heel dichtbij te brengen.
Dat begon al meteen bij aankomst op het station met het project Alter Bahnhof Video Walk van Janet Cardiff & George Bures Miller uit Canada. Je moest er een half uurtje voor in de rij staan, maar dan kreeg je ook wat: een iPod en een headset om precies te zijn, tegen inlevering van je paspoort. Want we waren natuurlijk wel in Duitsland.
Op de iPod kon je een filmpje afspelen dat ook in het station was opgenomen. Door strakke instructie via de koptelefoon liep je een route die jou als het ware in twee werkelijkheden tegelijk bracht, op dezelfde plek. Waar je in het echte station ‘gewoon’ het station meemaakte, zag je op de film een fanfare, een balletdanseres, een blaffende hond en reizigers met rode koffers door het beeld komen. Steeds keek je op of die er in het echt ook waren.
En het werd nog intenser: Janet begon het verhaal te vertellen over haar grootvader die vanaf dit station naar de kampen was gestuurd. En kregen we een derde werkelijkheid gepresenteerd, die van haar eenzaamheid. De indringende manier waarop ze deze drie lagen in elkaar verweefde, werkte als een door een stem en beeld geleide visualisatie, die voorgoed onder de huid ging zitten. De totale wandeling door het station duurde 28 minuten. De eerste acht minuten van de video kun je hier zien. Zoiets moeten we toch ook met een corporate story kunnen doen?
Een tweede voorbeld was Leaves of Grass van Geoffrey Farmer, eveneens uit Canada. De kunstenaar heeft uit 50 jaargangen Life afbeeldingen verzameld die hij op een stellage van 25 meter met satestokjes als driedimensionale collage heeft uitgewerkt. Een bonte mengelmoes van nieuws, advertenties en stijliconen. Als je er langsloopt komen er duizenden geschiedenissen in je op. Ook hiervan een (wat schokkerig) filmpje. Zo mooi kan visual storytelling dus ook zijn. Eindelijk hebbben we een bestemming gevonden voor de vijftig jaargangen van het Bedrijfsmagazine die in de kelders liggen te vergelen.
Er was nog veel meer te zien: een prachtige The Refusal of Time van William Kentridge, of het Limited Art project van Yan Lei. De dertiende Documenta is verplichte kost voor storytellers. De tentoonstelling loopt nog tot 16 september. Als je de kans krijgt om er nog naartoe te gaan moet je het zeker doen. Want er is nog veel meer moois te zien om je te laten inspireren over hoe je een (corporate) verhaal op heel indringende wijze over het voetlicht kan brengen. En dat gaat veel, veel verder gaan dan een leuk boekje, filmpje of website, of een pagina op Pinterest. En nog een laatste tip om in de sprookjessfeer te blijven: hou het bezoek aan het Grimm-museum in Kassel kort of sla het gewoon over. Het is namelijk nogal Duits, en dus behoorlijk saai.