Mieke Bouma heeft iets met het getal twaalf. Niet alleen bestaat de Reis van de held uit twaalf stappen, ook het aantal archetypen is twaalf. In haar laatste boek Het verhaal van je leven komen de reis van de held van Campbell en de archetypen van Pearson en Jung bijeen om de lezer in te wijden in wat misschien wel de meest belangwekkende functie van storytelling is: die van het onderzoeken van het eigen levensverhaal.
Het verhaal van je leven is helder gestructureerd. Goed geschreven in een beschouwende stijl, de exemplarische verhaalfragmenten werken als betoverend intermezzo. In drie delen behandelt Bouma aan de hand van 34 korte essayistische hoofdstukken de relatie tussen storytelling en de zoektocht naar een zinvol bestaan.
In het eerste deel (‘Het leven als verhaal’) houdt Bouma ons als een ware verteller een spiegel voor. Met veel voorbeelden van mythische verhalen uit allerlei culturen vertelt zij over de rol van verhalen in onze cultuur. Het mooie van dit deel is dat ze aloude verhaalwetten (personage, plot, streven, conflict) tot leven wekt door ze te verbinden met de manier waarop we in ons eigen leven te kampen krijgen met verlies en tegenslag en daardoor ook langzaam maar zeker ook ons levensdoel uit het oog dreigen te verlezen. Een weinig hoopgevend gegeven, maar de manier waarop Bouma ons meeneemt in het universeel menselijke karakter ervan maakt het tegelijkertijd ook troostrijk. Dit is nu eenmaal wat we als mensen doen. We weten het niet, we kunnen vaak niet anders
Het tweede deel (‘Archetypen in je verhaal’) was voor mij het meest heldere. Vanuit het meerstemmige zelf, wordt een koor van twaalf stemmen opgevoerd waarmee we voortdurend in gesprek zijn. Juist die twaalf stemmen – de archetypen – bepalen voor een groot deel ons doen en laten. Het mooie van dit deel is niet alleen dat we een voor een aan deze stemmen worden voorgesteld (aan de hand van mooie voorbeelden), maar dat ze ook een plek krijgen in ons wezen. Ze zijn er allemaal, sommige meer op de voorgrond, andere volledig weggedrukt. Door al die innerlijke stemmen te leren onderscheiden, word je je meer bewust van al jouw onbewuste handelen en reageren. Door er regie op te voeren, geef je jezelf de mogelijkheid dat handelen te veranderen.
En dat is precies war dat laatste deel (‘Van lot naar plot’) over gaat. Hierin wordt verteld hoe je het verhaal van jouw leven daadwerkelijk kunt transformeren. Dat begint met onderzoek naar dromen, verlangens en drijfveren, het onderzoeken van de invloed van al die archetypen en een terugkeer naar ‘de oerscène’ waarin een overlevingsstrategie is ontstaan, maar ook de levensplotvraag. Door deze te herontdekken en te wegen kan het nieuwe verhaal ontstaan. De laatste hoofdstukken in dit deel geven je houvast hoe je steviger in het nieuw gevormde verhaal kunt stappen.
Het verhaal van je leven is daarmee een betekenisvol boek over de rol van storytelling in de zoektocht naar een zinvol bestaan. Een boek om deze zomer mee in de koffer op vakantie te nemen om er nog eens goed over na te denken. Niet alleen als mens maar ook als corporate storyteller heeft het boek mij aan het denken gezet. De archetypen als innerlijk koor, die ons verhaal vormgeven zijn immers ook vaak de vertellers van het eigen verhaal. Als je goed luistert naar mensen binnen organisaties, hoor je in hun vertellingen de archetypen er als het ware doorheen. Een interessante gedachte is om die stemmen bewust het woord te geven. Ook als het gaat om corporate storytelling, biedt dit boek de nodige handvatten om op een meer betekenisvolle manier de verhalen binnen organisaties te beluisteren.
