Op zondagochtend 10 maart reed ik over soms verradelijk gladde wegen naar het Mercure Hotel in Amsterdam om een workshop bij te wonen van de Amerikaanse storyteller Doug Stevenson. Die had, als een soort nabrander van de PSA Hollland Convention besloten een ééndaagse masterclass storytelling te organiseren. En als een Amerikaanse topper in Nederland zijn verhaal komt vertellen, moet je erbij zijn.
Doug is bekend van zijn Story Theater Method en zijn befaamde driedaagse Story Theater Retreat in de bergen van Colorado. Er waren zestien deelnemers op afgekomen. Een paar Duitsers, een Duitse Amerikaan en een Zwitser. De rest was Nederlands, sommigen kenden elkaar. De ruimte was door Doug (‘CEO and President’) en zijn Deborah (‘Vice President of Everything’) vrolijk aangekleed met Amerikaanse net-geen-A4-tjes met daarop fleurige oneliners als ‘Show and Tell’, ‘Step In’ en ‘Hold The Moment’. En voor iedere deelnemer lag er een Story Theater werkschrift.
Doug begon zijn verhaal met The Phrase that Pays. Het zinnetje waaree mensen je voorgoed zullen herinneren. Ik was blij met mijn No Story No Glory, totdat Doug zei dat het eerste woord een werkwoord moet zijn, en dat woorden als ‘don’t’ en ‘no’ verboden zijn. Vanuit dat zinnetje liet hij de deelnemers zoeken naar een gebeurtenis die daar het beste bij past (vaak door juist het exacte tegengestelde te laten zien). Alleen al die tip was goud waard. Want hoe vaak beginnen we niet ’zomaar’ een verhaal te vertellen, zonder echt te weten waarom we het vertellen. Hij testte bij een paar deelnemers het verband tussen de Phrase That Pays en de gebeurtenis, om het verder op scherp te zetten. Dat hielp.
Daarna vertelde hij een eigen verhaal, dat was gebaseerd op het in eerste instantie onbegrijpelijke ’Look for The Limo’. Daarin kwam zijn meesterschap als verteller pas echt naar voren. Met technieken uit de theaterwereld wijdde hij de deelnemers in in de ware kunst van het oprecht acteren. En hoewel die schijnbare tegenstelling misschien wat Amerikaans overkomt, kan ik je één ding verzekeren: zijn verhaal stond als een huis. Zelfs de Duitsers in het publiek waren diep onder de indruk.
Hij sprak over het subtiele verschil tussen in moments en out moments, en over het op de juiste momenten bewust inzetten of juist vermijden van oogcontact. Voor acteurs gesneden koek, voor gewone mensen regelrechte eye-openers. Hij leerde ons de two-character-two-step waarmee je dialogen natuurgetrouw kunt neerzetten, hoe je een telefoongesprek navertelt (hand in vorm van vuist, duim omhoog en dan de knokkels tegen je wang aanzetten en niet loslaten) en hoe je de taal van een stream of conciousness modelleert (heel veel herhalende kleine zinnetjes). En zo had hij nog veel meer tips en technieken die je helpen je verhaal met veel meer impact te vertellen. Zijn allerbeste tip vond ik dat als je je verhaal uitschrijft (‘The Script shall Set you Free’), dat je dat doet in gewone spreektaal. Die vind je door het verhaal zo snel mogelijk op te schrijven, zonder erover na te denken. Zo voorkom je die mooi gestileerde schrijftaal.
Alles is terug te vinden in zijn boek, maar uiteindelijk komt het allemaal neer op keihard oefenen ‘Out Loud & On Both Feet’). Alleen dan is het ware meesterschap bereikbaar. Niet zomaar even een verhaaltje vertellen, maar er doelbewust op uit zijn je publiek te raken met een diepmenselijk inzicht. Daarbij gaat er niet om wat ze na het vertellen weten, het gaat er vooral om wat ze na afloop voelen.
Voor mij heeft Doug Stevenson storytelling inderdaad naar een volgende niveau gebracht. Ik ga zeker een paar van zijn inzichten in mijn eigen verhalen en workshops toepassen. Want je kunt van Amerikanen zeggen wat je wilt, maar één ding kunnen ze: met meesterlijke overtuiging hun verhaal vertellen.